Ortodoncja

Ortodoncja to dziedzina stomatologii zajmująca się profilaktyką i leczeniem wad zgryzu oraz wad szczękowo-twarzowych u dzieci, młodzieży i dorosłych.

Leczenie ortodontyczne a wiek pacjenta

Nie ma ściśle określonego przedziału wiekowego, w którym prowadzi się leczenie ortodontyczne.

Do ortodonty najczęściej trafiają dzieci w wieku 6-12 lat. Współczesne metody pozwalają jednak na skuteczne leczenie ortodontyczne także osób dorosłych. Leczenie ortodontyczne służy nie tylko zachowaniu zdrowia zębów, ale także dobremu samopoczuciu , niwelowaniu niektórych wad wymowy, estetycznemu wyglądowi uśmiechu. Często zdarza się, że ortodoncja jest wstępnym etapem leczenia przed założeniem implantu lub leczeniem protetycznym.

Objawy wskazujące na potrzebę konsultacji ortodontycznej:

• asymetria w rysach twarzy

• szkodliwe nawyki (np. ogryzanie paznokci, ołówków, ssanie palca, )

• wada wymowy

• oddychanie ustami

• stale otwarta buzia

• przedwczesna utrata zębów mlecznych

• nieprawidłowe uszeregowanie zębów: stłoczenia, obroty lub szpary między zębami

• zgrzytanie zębami

• ścieranie się zębów

• odsłanianie się szyjek zębów

Etapy leczenia:

• wykonanie badania i przygotowanie materiałów diagnostycznych ( modele gipsowe ,zdjęcia RTG i zdjęcia wewnątrz- i zewnątrzustne)

• ustalenie planu leczenia

• założenie aparatu ortodontycznego

• wizyty kontrolne, średnio raz w miesiącu

• zdjęcie aparatu po wyleczeniu pacjenta

• utrzymanie efektów leczenia, tzw. retencja

Wyróżniamy dwa rodzaje aparatów:

• aparaty ruchome, zaleca się dla dzieci między 4 a 12 rokiem życia, w trakcie wymiany zębów mlecznych na stałe. Zbudowany jest on z akrylowej płytki, klamer i łuków z drutu.

• aparaty stałe, zaleca się dla młodzieży i dorosłych, do zębów stałych. Pozwalają one na korygowanie wad znacznie poważniejszych niż aparat ruchomy. Zbudowany jest on z zamków i pierścieni, które są mocowane do szkliwa specjalnym klejem. Do nich mocowany jest sprężysty drut, który wywiera na zęby stałą, precyzyjnie określoną siłę. Wśród aparatów stałych rozróżniamy: aparaty estetyczne (ceramiczne, kryształowe) i aparaty metalowe.

Leczenie aparatem stałym trwa w zależności od zaawansowania leczonej wady 1,5-2 lata (lub dłużej w przypadku skomplikowanych wad). Przed założeniem aparatów stałych wszystkie zęby muszą być wyleczone, oraz usunięty ewentualny kamień nazębny. W okresie leczenia pacjent przychodzi na comiesięczne wizyty kontrolne. Niezgłaszanie się terminowo na wizyty kontrolne może spowodować przedłużenie czasu leczenia, a także uzyskanie gorszych rezultatów leczenia ortodontycznego. Po zakończonym okresie leczenia, pacjent dostaje tzw. aparat retencyjny w postaci zdejmowanej płytki na górną szczękę, który zakłada początkowo na noc oraz w ciągu dnia, a następnie częstotliwość noszenia płytki sukcesywnie zmniejsza się. W żuchwie zęby zabezpieczane są przyklejanym na stałe, od strony języka niewidocznym drucikiem-retainerem. Aparat ten ma za zadanie utrzymać uzyskane efekty leczenia ortodontycznego.

Ortotropia

Ortotropia to technika ortodontyczna, która polega na przyczynowym leczeniu wczesnym, czyli leczeniu dzieci w okresie wzrostu. Często wadom zgryzu towarzyszą problemy laryngologiczne, takie jak przerośnięte migdały podniebienne i gardłowy, infekcja ucha środkowego, poza tym problemy logopedyczne, bezdech senny, zmiany w szyjnym odcinku kręgosłupa. Często pierwszym objawem problemów jest spanie dziecka z otwartą buzią, głośny oddech, chrapanie. Leczenie ortotropiczne może mieć istotny wpływ na poprawę ogólnego stanu zdrowia dziecka.

Leczenie przyczynowe możliwe jest w okresie wzrostu twarzy, najlepszy czas na rozpoczęcie leczenia to 6-7 rok życia. Jest to tzw. ”leczenie przechwytujące”, powodujące zmianę kierunku wzrostu twarzy i zahamowujące rozwijające się deformacje twarzy, zwężenie łuków zębowych i stłoczenie zębów.

Leczenie polega na wykonaniu aparatów bioblok 1 i rozbudowie łuków zębowych. Drugi etap to etap treningowy polegający na treningu właściwej pozycji żuchwy, warg, języka, nosowego toru oddychania, prawidłowej pracy układu mięśniowego.

Leczenie po 12 r.ż. jest leczeniem objawowym, koncentrującym się głównie na poprawie warunków zgryzowych (ustawieniu zębów), a po 18 r.ż. często musi być skojarzone z leczeniem chirurgicznym (ekstrakcje zębów).

Leczenie wczesne to poprawa estetyki twarzy, poprawa ustawienia zębów, zwiększenie objętości jamy nosowej i zatok szczękowych, stabilne efekty leczenia po zakończeniu wzrostu pacjenta.